Na podstawie dotychczas odnalezionych starych dokumentów możemy prześledzić, jak na przestrzeni wieków wyglądała posadzka w naszej farze. Niestety, nie wiemy nic o kościelnej podłodze w średniowieczu. Można jednak, z bardzo dużym prawdopodobieństwem przyjąć, że wówczas była ona wykonana z kamienia brukowca i w takim stanie przetrwała do czasu kiedy zaprzestano pochówków wewnątrz nawy kościoła.

Niewielu mieszkańców naszego grodu wie, że do roku 1940 istniał na Górze Zamkowej okazały pomnik, poświęcony założycielowi naszego miasta Mikołajowi Przedpełkowicowi herbu Łodzia. Był to pierwszy pomnik wzniesiony w Gostyniu. Odsłonięto go w 1905 roku. Możliwe, że jego powstanie wiąże się z zapisem w protokole z zebrania obywateli miasta Gostynia z dnia 17 lutego 1903 roku. W punkcie IV protokołu czytamy: Inicjatywa budowy pomnika chrześcijańsko-katolickiego na rynku w Gostyniu stawiona przez prezesa ks. Jackowskiego została przez zebranie z zadowoleniem przyjęta. Jest co prawda mowa o pomniku na Rynku, ale powstał on dopiero w 1929 roku, jako podziękowanie za odzyskaną niepodległość.

Niewiele jest opracowań dotyczących kościoła farnego w Gostyniu. Zatem trudno się dziwić radości Zdzisława Kamińskiego, prezesa zarządu Towarzystwa Miłośników Gostyńskiej Fary, gdy w jego ręce dostała się publikacja z roku 1916 pt. „Zabytki wielkopolskie” zeszyt czwarty, epoki gotyckiej część wtórna. Opracowanie pióra Kazimierza Ulatowskiego, wydane w formacie nieco większym niż dzisiejszy A4, wyszło staraniem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Poznaniu, a odbite w Zakładzie Graficznym F. Pilczaka. Znajdziemy w nim sporo danych o kościele św. Małgorzaty w Gostyniu. Warto więc owe informacje przedrukować, co niniejszym czynimy, zachowując ówczesną pisownię.

Info: Robert Czub

W 1934 roku nakładem autorów M. Ziemskiego i T. Piechockiego ukazał się przewodnik-pamiętnik pt. „Wszerz i wzdłuż ziemi wielkopolskiej”. Autorzy opisują swoje podróże po Wielkopolsce. Jeden z rozdziałów poświęcono powiatowi gostyńskiemu.

W wielu domach czy instytucjach wiszą obrazy, na których widnieje kościół pw. św. Małgorzaty w Gostyniu. Malowali gostyńską świątynię nie tylko artyści z naszego miasta, fotografowano farę przez dziesiątki lat. Jednym z autorów, którego zainspirowała gostyńska fara był Feliks Worsztynowicz. Artysta urodził się w 1904 roku w Komorowie Wielkopolskim (obecnie powiat ostrzeszowski, gmina Mikstat). Jego życie i twórczość można podzielić na kilka etapów: poznański, grudziądzki i rzeszowski. W 1926 roku ukończył Szkołę Sztuki Zdobniczej i Przemysłu Artystycznego w Poznaniu.

Wotum w kościele katolickim to symboliczny przedmiot ofiarowany w jakiejś intencji, wieszany przede wszystkim na ołtarzu lub obrazie itp. Jest on wyrazem wdzięczności wierzących za nadzwyczajne znaki i cuda. Niegdyś w gostyńskiej farze było ich bardzo dużo. Przez wieki mieszkańcy Gostynia, dziękując patronom ołtarzy za łaski i wstawiennictwo, hojnie wieszali złote i srebrne wota. Dziś pozostało ich w naszej świątyni niewiele. Kiedy pierwszy raz czytałem o rozebranych w 1901 roku ołtarzach, zadawałem sobie pytanie, co stało się z rzeźbami, obrazami, wotami i wyposażeniem należącym do nich. W artykule "Rzeźby gostyńskiej fary" opisałem poszukiwania rzeźb z rozebranych ołtarzy uwieńczone częściowym sukcesem. Na temat wot dotychczas posiadałem tylko skromne informacje. Nie pozwalały one na rozpoczęcie jakichkolwiek poszukiwań.

Podczas comiesięcznych spotkań Towarzystwa Miłośników Gostyńskiej Fary, Paweł Karolczak – członek TMGF, zapoznał zebranych z trzema akwarelami przedstawiającymi fragmenty zabudowy Gostynia w części już dziś nie istniejących (foto: 1,2,3).
Prace sygnowane są podpisem Fortunata Przyłuska, a datowane na rok 1945. O malarce nic nie wiedzieliśmy, dlatego 11 kwietnia 2011 roku na witrynie Towarzystwa Miłośników Gostyńskiej Fary (www.faragotykgostyn.pl) zwróciliśmy się do internautów o informacje o autorce akwarel, mając nadzieję, że istnieją także obrazy przedstawiające farę. Na nasz apel odpowiedziało kilka osób, które podzieliły się posiadaną wiedzą oraz wspomnieniami ze znajomości z Panią Marią Fortunatą Przyłuską.

Wchodząc na dziedziniec fary po prawej stronie stoi figura Matki Boskiej Niepokalanej. Być może najstarsi mieszkańcy Gostynia pamiętają, że nie stoi ona tam od „zawsze”. Figura Matki Boskiej Niepokalanej znajduje się przy głównym wejściu, naprzeciwko kruchty. Jej historia zainteresowała mnie, kiedy kilka miesięcy temu , sołtys Czachorowa – Tomasz Skibicki, opowiedział mi historię jej postawienia w Czachorowie.

Prezentujemy zdjęcie rysunku, obrazującego fragment Gostynia, pochodzącego być może nawet z końca XVII wieku. Może to być jeden z najstarszych wizerunków fary gostyńskiej, a właściwie jej części. Obok kościoła, widać dwa budynki stojące zaraz przy bramie kościelnej. Pierwszy z lewej ukazuje szkołę parafialną, czyli Szkołę Podstawową nr 1, obecnie Gimnazjum nr 1. Warto przypomnieć, że „Jedynka”, najstarsza szkoła w Gostyniu, ma swoje początki w czasach średniowiecznych.