Proboszczowie fary

2005-03-25 17:44

Ks. Nikodem Edwin Mędlewski ( 1892-1967 )

Urodził się w Molnej, powiat lubliniecki, 6 marca 1892r. , jako najmłodszy syn z sześciorga dzieci Florentyny z domu Smyłów i Nikodema Mędlewskiego. Ojciec był nauczycielem, zmarł gdy Nikodem miał  4 lata. Zapewne trudna sytuacja finansowa rodziny spowodowała, że wkrótce wyjechał do stryja, ks. radcy i dziekana Wiktora Mędlewskiego, ówczesnego proboszcza w Parkowie k/Obornik Wlkp. Początkowo chodził do gimnazjum do Wągrowca,  ale wkrótce przeniósł się w rodzinne strony i egzamin dojrzałości zdał w 1912r. w Królewskiej Hucie.


     Nie mając sprecyzowanych planów na przyszłość przyjechał ponownie w Poznańskie i podjął pracę w banku Związku Spółek Zarobkowych w Poznaniu, którego założycielem i kuratorem był ks. Piotr Wawrzyniak. Po roku pracy podjął decyzję o wstąpieniu do seminarium duchownego. Na początku 1914 r. otrzymał pobór do wojska. Znalazł się w służbie pomocniczej w tak zwanym X lazarecie fortecznym, do momentu przedstawienia zaświadczenia o przyjęciu do seminarium duchownego, co wg obowiązującego prawa pruskiego zwolniało go z dalszej służby. Wybuch I wojny światowej przerwał I rok studiów seminaryjnych. Powołanie do wojska  nadeszło w styczniu   1915r. Ponownie znalazł się w biurze X lazaretu na Jeżycach, po roku został przeniesiony do służby frontowej, wraz z innymi słuchaczami teologii,  do tzw. zapasowego batalionu 19 Pułku Piechoty w Zgorzelcach. Walczył zarówno na froncie francuskim,  jak i na ziemiach rosyjskich. Doszedł do stopnia podporucznika. Po zakończeniu wojny kontynuował przerwaną naukę. W 1919 przyjęto Mędlewskiego na II semestr studiów teologicznych. Święcenia kapłańskie otrzymał 11 marca 1922r. Po wyświęceniu otrzymał stanowisko wikariusza  przy archikatedrze poznańskiej i II sekretarza Ordynariatu Arcybiskupiego.

     Wkrótce ks. kard. Dalbor powołał go na swego kapelana i sekretarza, zwalniając z obowiązków wikariuszowskich. Funkcję sekretarza pełnił przez 8 lat u boku dwóch kolejnych kardynałów, prymasów Polski i arcybiskupów gnieźnieńskich i poznańskich. Na kapelanii pozostawał do 1932r. W 1929 r. rozpoczął specjalizację naukową na Uniwersytecie Warszawskim. Doktorat uzyskał w 1932 r. W tym też czasie ks. kard. Hlond wystarał się dla niego o godność papieską tajnego szambelana.  Z dniem 1 lipca 1932r. ks. Mędlewski  został proboszczem w Gostyniu. Funkcję tę pełnił 2 i pół roku. Pod koniem 1934r. otrzymał nominację na kanonika gremialnego kapituły katedralnej w Poznaniu.  Niedługo po tym, powierzono mu stanowisko referenta w Kurii Arcybiskupiej, a w następnym roku referenta arcybiskupiego dla majątkowych spraw seminaryjnych.  Do ks. Mędlewskiego należała administracja majątków, których dochody przeznaczone były całkowicie na utrzymanie Seminariów Duchownych w Gnieźnie i Poznaniu.  Zadanie to nie należało do łatwych, gdyż majątki seminaryjne były obciążone długami. W 1937r. ks. Mędlewski otrzymał nominację na kanonika teologa w kapitule metropolitarnej i na kaznodzieję w katedrze poznańskiej.  Po klęsce wrześniowej 1939r. udał się przez Rumunię do Rzymu, a następnie do Anglii. Nie była to jego pierwsza wizyta w tym kraju. W 1930 r. uczestniczył w uroczystym poświęceniu przez prymasa Hlonda nowo otwartego polskiego kościoła w Londynie. W Anglii włączył się w pracę duszpasterską kościoła Polskiej Misji Katolickiej. W Glasgow objął funkcję kierownika bursy i prefekta gimnazjów, liceów ogólnokształcącego i handlowego, bowiem w tym szkockim mieście znajdowało się centrum polskiego szkolnictwa w Wielkiej Brytanii. Oprócz nauczania religii i kierowania bursą, prowadził rekolekcje dla polskiej ludności wojskowej i cywilnej oraz dla młodzieży, głosił kazania i odprawiał nabożeństwa w miejscowej katedrze lub w kościołach angielskich z różnych polskich okazji, m. in. po tragicznej śmierci gen. Sikorskiego w lipcu 1943 r. ks. Mędlewski  odprawił mszę żałobną i wygłosił kazanie w katedrze św. Andrzeja w Glasgow.  Po zakończeniu wojny wrócił w 1946 r. do Polski. W tym też roku otrzymał najwyższą godność w kapitule katedry poznańskiej – prałatury-prepozytury. Po powołaniu do życia Rady Odbudowy Ostrowia Tumskiego w Poznaniu, wszedł w skład Rady jako prezes i delegat arcybiskupi. Tego też roku otrzymał nominację na sędziego prosynodalnego, a następnie na egzaminatora prosynodalnego. Do tych obowiązków doszła funkcja moderatora Związku Solidacji Mariańskich Archidiecezji Poznańskiej oraz  od  1947r. wykładowcy homiletyki.

     Po odbudowie budynków na Ostrowie Tumskim i rozpoczęciu odbudowy katedry, na miejsce poprzedniej Rady powołano Dyrekcję Odbudowy Katedry i Komitet Odbudowy   Katedry.  Ks. Mędlewski zrezygnował z funkcji delegata arcybiskupiego, wszedł zaś w skład Komisji Doradczej jako delegat kapituły. W 1950r. został członkiem Rady Liturgicznej. W uznaniu jego walorów jako wykładowcy homiletyki, ks. abp W. Dymek nadał mu w 1954r. tytuł profesora Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu.  Dużo czasu ks. Mędlewski  poświęcił pracom w trybunale do procesu beatyfikacyjnego sługi Bożego Edmunda Bojanowskiego.  Będąc  przewodniczącym tego trybunału,  systematycznie uczestniczył w jego  posiedzenia i w październiku 1960r. miała miejsce ostatnia sesja procesu diecezjalnego.  Z okazji obchodów milenium Chrztu Polski na początku 1965 r.  powołano Komitet Obchodów Tysiąclecia Chrześcijaństwa w Archidiecezji Poznańskiej,  w jego składzie znalazł się również ks. Mędlewski. Zaprzyjaźniony jeszcze z czasów gostyńskich z ks. prałatem L. Bielerzewskim, dyrektorem Księgarni św. Wojciecha, ks. Mędlewski  przez ostatnie dwa lata życia związał  się ściśle z tą instytucją.  W 1966r. został przewodniczącym rady nadzorczej i pełnił tę funkcję do końca życia.  Działalność księdza znalazła uznanie władzy duchownej. Oprócz już wcześniej wymienionych odznaczeń kościelnych otrzymał w 1955 r. godność prałata domowego, a w 1959 r. godność protonotariusza apostolskiego.   Zmarł 15 października 1967 r. W jego pogrzebie wzięło udział około 400 księży, co niewątpliwie było wyrazem powszechnego szacunku. Został pochowany w katedrze pod Złotą Komnatą, dołączając  do spoczywających tam zasłużonych prałatów i kanoników kapituły katedralnej poznańskiej.

Tekst: Lucyna Lisiecka     Foto: archiwum TMGF

tl_files/pliki/galeria/inne/ks. Medlewski.jpg

wróć